Muzeum im. W. Gombrowicza
Dni Kolbergowskie
Zderzenie pokoleń
Salceson Wizytowy
Kościoły
Skrzyńsko, p.w. Św. Wojciecha
pl. św. Marka
26-400 Skrzyńsko
woj. mazowieckie, pow. Przysucha, gm. Przysucha
Skrzyńsko to jedna z najstarszych miejscowości na ziemi radomskiej. Kiedyś była grodem kasztelańskim o dużym znaczeniu a od 1123 roku miejscowością władał Piotr Włostowic zwany Duninem. Po tym jak w 1570 roku miejscowość przeszła w ręce rodu Szydłowieckich w miejscu dawnego kościoła Duninów, Karol Szydłowiecki, starosta uszycki, ufundował nowy murowany kościół. Powstał w latach 1760 – 1768, a jego konsekracja odbyła się w 1816 r. W latach 1909-1910 roku dokonano niewielkiej przebudowy kościoła: podwyższono wieże według projektu Jarosława Wojciechowskiego. Obecnie jest to jednonawowa świątynia, o trójprzęsłowym korpusie z parą kwadratowych w planie wież od południowego wschodu, flankujących główny portal z herbem Lubicz fundatora. Prezbiterium, węższe od nawy, pomieszczone w północno – zachodniej części świątyni, jest prosto zamknięte i poprzedzone dwoma przybudowanymi do nawy aneksami mieszczącymi kaplice, zakrystię i składzik. We wnętrzu znajdują się trzy ołtarze. Ołtarz główny rokokowy z końca XVIII wieku o czterech filarach korynckich, mieści cudowny obraz Bogurodzicy, zasłania go obraz św. Wojciecha biskupa. Powyżej obraz Trójcy św. W kościele znajdują się liczne epitafia, m.in. fundatora kościoła z pięknym wyznaniem kochającej żony: (…) Nie wielkość ta mą chęcią włada lecz miłość prawdziwa / choć i po zgonie w sercu mym nieustaje / z takim dla ciebie cny mężu pozostaje uczuciem / boś mnie skłonił do tego swym miłym pożyciem oraz generała de Gradville Mallet, męża właścicielki Zbożenny, fundatorki orkiestry przykościelnej w Skrzyńsku.
Od XII wieku miejscowość jest jednym z najważniejszych sanktuariów maryjnych diecezji radomskiej. Obecny obraz Matki Bożej Staroskrzyńskiej słynie z cudownych uzdrowień od XV wieku. Jak pisze Jan Długosz, Krystyna – żona księcia Władysława skazała Dunina na karę obcięcia języka i pozbawienia wzroku. Modląc się przed obrazem Maryi, odzyskał wzrok i mowę.
Obraz Matki Bożej Staroskrzyńskiej został namalowany na desce przez nieznanego artystę w XV wieku. Należy do tzw. „Madonn Piekarskich”. W czasie konserwacji obrazu (1991-1992) okazało się, że pod obecnym wizerunkiem znajduje się inny, najprawdopodobniej z XII wieku. 9 września 1998 roku prymas Polski kard. Józef Glemp koronował obraz w Skrzyńsku.
Źródła:
www.gunthera.wordpress.com/2009/06/01/romanski-kosciol-w-skrzynsku/
www.dziedzictwo.ekai.pl
Robert Fidos, Agnieszka Zarychta-Wójcicka; Przysucha i okolice, wyd. Towarzystwo Kulturalne im. Oskara Kolberga w Przysusze, Przysucha 2008.
Z dawna Polski Tyś Królową: przewodnik po sanktuariach maryjnych: koronowane wizerunki Matki Bożej 1717-1996, wyd. Szymanów: Siostry Niepokalanki, 1996.